Πλήθος τουρκικών λέξεων στο καθημερινό μας λεξιλόγιο, κάποιες εκ των οποίων τις νομίζουμε ...ελληνικές!
Επιμέλεια
δημοσίευσης & σχόλια:
Ανδρέας
Κατσιάπης - Γαλανός *
Μπορεί η ελληνική γλώσσα να
χαρακτηρίζεται «πλούσια», όμως στο λεξιλόγιο του Έλληνα έχουν εισαχθεί αρκετές τούρκικες
λέξεις, αποτέλεσμα των εκατοντάδων χρόνων σκλαβιάς (400 χρόνια σκλαβιάς για τη
Νότια Ελλάδα, 500 χρόνια σκλαβιάς για τη Βόρεια Ελλάδα).
Λέξεις όπως:
ρουσφέτι,
γιαούρτι,
λεβέντης,
τσοπάνης,
τεμπέλης,
σακάτης,
καρπούζι,
τσέπη,
καπάκι,
παπούτσι,
τσακάλι κλπ.
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ:
Για κάποιες (λίγες) απ’ αυτές τις λέξεις στην παρούσα αναδημοσίευση, ορισμένοι
φιλόλογοι πιθανολογούν ή θεωρούν ότι δεν πρόκειται για λέξεις τουρκικής
καταγωγής αλλά για λέξεις που (πιθανόν) υιοθετήθηκαν στο τουρκικό λεξιλόγιο.
Επίσης, εδώ παρουσιάζονται μόνο
200 λέξεις τουρκικής καταγωγής. Προφανώς, οι λέξεις τουρκικής προέλευσης που συνήθως χρησιμοποιούμε στο καθημερινό μας λεξιλόγιο είναι περισσότερες από 200…
Άλφα
ΑΛΑΝΙ (αλήτης),
ΑΛΑΝΑ (ανοιχτός χώρος),
ΑΓΑΣ (δεσποτικός-αυταρχικός),
ΑΓΙΑΖΙ (πρωινό ή νυχτερινό κρύο),
Γάμα
ΓΙΑΟΥΡΤΙ (πηγμένο γάλα),
ΓΛΕΝΤΙ (διασκέδαση),
ΓΙΛΕΚΟ (περιθωράκιον),
ΓΙΑΠΙ (οικοδομή),
ΓΙΑΚΑΣ (περιλαίμιο),
ΓΙΑΡΜΑΣ (ροδάκινο),
ΓΙΝΑΤΙ (πείσμα),
ΓΙΟΥΡΟΥΣΙ (επίθεση),
ΓΚΕΜΙ (χαλινάρι),
ΓΟΥΡΙ (τύχη),
ΓΡΟΥΣΟΥΖΗΣ (κακότυχος),
ΓΚΑΙΝΤΑ (άσκαυλος),
Δέλτα
ΔΕΡΒΕΝΙ (κλεισούρα),
Έψιλον
ΕΡΓΕΝΗΣ (άγαμος),
Ζήτα
ΖΑΜΑΝΙΑ (μεγάλο χρονικό διάστημα),
ΖΑΡΖΑΒΑΤΙΚΑ (λαχανικά),
ΖΟΡΙ (δυσκολία),
ΖΟΥΜΠΟΥΛΙ (υάκινθος),
Κάπα
ΚΑΒΟΥΚΙ (καύκαλο),
ΚΑΒΟΥΡΔΙΖΩ(φρυγανίζω-ξεροψήνω),
ΚΑΖΑΝΙ (λέβητας),
ΚΑΣΜΑΣ (αξίνα-σκαπάνη),
ΚΑΛΕΜΙ (γραφίδα),
ΚΑΛΟΥΠΙ (μήτρα-πρότυπο),
ΚΑΛΠΙΚΟΣ (κίβδηλος),
ΚΑΠΑΚΙ (σκέπασμα- κάλυμμα),
ΚΑΡΑΟΥΛΙ (φρουρά-σκοπιά),
ΚΟΥΒΑΣ (κάδος-αγγείο),
ΚΑΤΣΙΚΑ (ερίφι-γίδα),
ΚΕΛΕΠΟΥΡΙ (ανέλπιστο εύρημα),
ΚΙΜΑΣ (ψιλοκομμένο κρέας),
ΚΙΟΣΚΙ (περίπτερο),
ΚΟΛΑΪ (ευκολία-άνεση),
ΚΟΛΑΟΥΖΟΣ (οδηγός),
ΚΟΠΙΤΣΑ (πόρπη),
ΚΟΤΖΑΜ (τεράστιος-πελώριος),
ΚΟΤΣΑΝΙ (μίσχος),
ΚΑΦΑΣΙ (κιβώτιο),
ΚΟΤΣΙ (αστράγαλος),
ΚΟΥΒΑΡΝΤΑΣ
(γενναιόδωρος-ανοιχτοχέρης),
ΚΟΥΜΠΑΡΑΣ (δοχείο χρημάτων),
ΚΟΥΣΟΥΡΙ (ελάττωμα-μειονέκτημα),
ΚΟΥΤΟΥΡΟΥ (ασύνετα-απερίσκεπτα),
ΚΑΙΚΙ (βάρκα),
ΚΑΡΠΟΥΖΙ (υδροπέπων),
ΚΑΒΓΑΣ (φιλονικία),
ΚΕΦΙ (ευδιαθεσία),
Λάμδα
ΛΑΓΟΥΜΙ (υπόνομος-οχετός),
ΛΑΠΑΣ (χυλός),
ΛΕΒΕΝΤΗΣ (ανδρείος-ευσταλής),
ΛΕΚΕΣ (κηλίδα),
ΛΕΛΕΚΙ (πελαργός),
ΛΟΥΚΙ (υδροσωλήνας),
Μι
ΜΑΝΑΒΗΣ (οπωροπώλης),
ΜΕΛΤΕΜΙ (άνεμος ετησίας),
ΜΕΝΕΞΕΣ (εύοσμο λουλούδι),
ΜΠΑΚΑΛΗΣ (παντοπώλης),
ΜΑΓΙΑ (προζύμη-ζυθοζύμη),
ΜΑΓΚΑΛΙ (πύραυνο),
ΜΑΓΚΟΥΦΗΣ (έρημος),
ΜΑΙΝΤΑΝΟΣ
(πετροσέλινο-μακεδονίσι),
ΜΑΝΤΖΟΥΝΙ (φάρμακο),
ΜΑΟΥΝΑ (φορτηγίδα),
ΜΑΡΑΖΙ (φθίση),
ΜΑΡΑΦΕΤΙ (μικρό εργαλείο),
ΜΑΣΟΥΡΙ(μικρό ξύλο),
ΜΑΧΑΛΑΣ (συνοικία),
ΜΕΖΕΣ (ορεκτικά),
ΜΕΝΤΕΣΕΣ (στρόφιγγα),
ΜΕΡΑΚΙ (πόθος),
ΜΕΡΕΜΕΤΙ (επισκευή-επιδιόρθωση),
ΜΟΥΣΑΜΑΣ (κερωμένο-αδιάβροχο
ύφασμα),
ΜΟΥΣΑΦΙΡΗΣ(φιλοξενούμενος-επισκέπτης),
ΜΠΑΓΙΑΤΙΚΟ (μη νωπό),
ΜΠΑΓΛΑΡΩΝΩ (δένω-φυλακίζω),
ΜΠΑΙΡΑΚΙ (σημαία),
ΜΠΑΛΤΑΣ (πελέκι),
ΜΠΑΜΙΑ (ιβίσκος ο εδώδιμος),
ΜΠΑΜΠΑΣ (πατέρας),
ΜΠΑΜΠΑΛΗΣ(ο πολύ γέρος),
ΜΠΑΞΕΣ (περιβόλι-κήπος),
ΜΠΑΡΟΥΤΙ (πυρίτιδα),
ΜΠΑΤΖΑΚΙ (κνήμη-σκέλη),
ΜΠΑΤΖΑΝΑΚΗΣ (σύγαμπρος-συννυφάδα),
ΜΠΑΤΙΡΙΣΑ (πτωχεύω-χρεοκοπώ),
ΜΠΑΧΑΡΙΚΟ (αρωματικό άρτυμα),
ΜΠΕΚΡΗΣ (μέθυσος),
ΜΠΕΛΑΣ(ενόχληση),
ΜΠΟΓΙΑ (βαφή-χρώμα),
ΜΠΟΓΙΑΤΖΗΣ (ελαιοχρωματιστής)
ΜΠΟΪ (ανάστημα-ύψος),
ΜΠΟΛΙΚΟΣ (άφθονος),
ΜΠΟΣΤΑΝΙ (λαχανόκηπος),
ΜΠΟΣΙΚΟΣ (χαλαρός),
ΜΠΟΥΖΙ (πάγος-ψύχρα),
ΜΠΟΥΛΟΥΚΙ (στίφος-άτακτο πλήθος),
ΜΠΟΥΛΟΥΚΟΣ (καλοθρεμμένος-παχουλός),
ΜΠΟΥΝΤΑΛΑΣ (κουτός-ανόητος),
ΜΠΟΥΝΤΡΟΥΜΙ (φυλακή),
ΜΠΟΥΡΙ (καπνοσωλήνας),
ΜΠΟΡΑ (καταιγίδα)
ΜΠΟΥΤΙ (μηρός),
ΜΠΟΥΧΤΙΣΜΑ (κορεσμός),
Νι
ΝΤΑΒΑΝΤΟΥΡΙ (σύγχυση),
ΝΤΕΡΤΙ (καημός),
ΝΤΙΠ ΓΙΑ ΝΤΙΠ (ολωσδιόλου),
ΝΤΟΥΛΑΠΙ (ιματιοθήκη),
ΝΆΖΙ (κάμωμα-φιλαρέσκεια),
ΝΤΑΜΑΡΙ (φλέβα-λατομείο),
ΝΤΑΜΠΛΑΣ (αποπληξία),
ΝΤΑΝΤΑ (παραμάνα-τροφός),
ΝΤΑΡΑΒΕΡΙ (συναλλαγή-αγοραπωλησία),
ΝΤΕΛΑΛΗΣ (διαλαλητής),
ΝΤΕΛΗΣ (παράφρονας),
ΝΤΙΒΑΝΙ (κρεβάτι),
ΝΤΟΥΒΑΡΙ (τοίχος),
ΝΤΟΥΜΑΝΙ (καταχνιά-καπνός),
ΝΤΟΥΝΙΑΣ (κόσμος-ανθρωπότητα),
Πι
ΠΑΖΑΡΙ (αγορά-διαπραγμάτευση),
ΠΑΝΤΖΑΡΙ (κοκκινογούλι-τεύτλο),
ΠΑΤΖΟΥΡΙ (παραθυρόφυλλο),
ΠΑΠΟΥΤΣΙ (υπόδημα),
ΠΕΡΒΑΖΙ (πλαίσιο θυρών),
ΠΙΛΑΦΙ (ρύζι),
ΠΟΥΣΤΗΣ-ΜΠΙΝΕΣ (κίναιδος-ασελγής),
Ρο
ΡΑΧΑΤΙ (ησυχία)
ΡΟΥΣΦΕΤΙ (χαριστική εξυπηρέτηση),
Σίγμα
ΣΑΚΑΤΗΣ (ανάπηρος),
ΣΑΜΑΤΑΣ (θόρυβος),
ΣΕΝΤΟΥΚΙ (κιβώτιο),
ΣΕΡΤΙΚΟ (τσουχτερό, βαρύ),
ΣΙΝΑΦΙ (συντεχνία, κοινωνική
τάξη),
ΣΙΝΤΡΙΒΑΝΙ(πίδακας),
ΣΙΡΟΠΙ (πυκνόρρευστο διάλυμα
ζάχαρης),
ΣΑΙΝΙ (ευφυής),
ΣΟΥΓΙΑΣ (μαχαιράκι),
ΣΟΒΑΣ (ασβεστοκονίαμα),
ΣΟΙ (καταγωγή-γένος),
ΣΟΚΑΚΙ (δρόμος),
ΣΟΜΠΑ (θερμάστρα),
ΣΟΥΛΟΥΠΙ (μορφή-σχήμα),
Ταυ
ΤΑΒΑΝΙ (οροφή),
ΤΑΜΠΛΑΣ (αποπληξία-συγκοπή),
ΤΑΠΙ (χωρίς χρήματα),
ΤΑΡΑΜΑΣ (αυγοτάραχο),
ΤΑΣΑΚΙ (σταχτοδοχείο),
ΤΑΧΙΝΙ (αλεσμένο σουσάμι),
ΤΑΨΙ (μαγειρικό σκεύος),
ΤΕΚΕΣ (καταγώγιο),
TΕΜΠΕΛΗΣ (οκνηρός-ακαμάτης),
ΤΕΝΕΚΕΣ (δοχείο),
ΤΕΡΤΙΠΙ (τέχνασμα-απάτη),
ΤΕΦΑΡΙΚΙ (εκλεκτό-αριστούργημα),
ΤΕΦΤΕΡΙ(κατάστιχο),
ΤΖΑΚΙ (παραγώνι),
ΤΖΑΜΙ (υαλοπίνακας-γυαλί),
ΤΣΑΜΠΑ (δωρεάν),
ΤΖΑΝΑΜΠΕΤΗΣ
(κακότροπος-δύστροπος),
ΤΟΠΙ (σφαίρα),
ΤΟΥΛΟΥΜΙ (ασκός),
ΤΟΥΛΟΥΜΠΑ (αντλία),
ΤΟΥΜΠΕΚΙ (σιωπή),
ΤΡΑΜΠΑ (ανταλλαγή),
ΤΣΑΙΡΙ (λιβάδι-βοσκοτόπι),
ΤΣΑΚΑΛΙ (θώς),
ΤΣΑΚΙΡΗΣ (γαλανομάτης),
ΤΣΑΚΜΑΚΙ (αναπτήρας),
ΤΣΑΝΤΑ (δερμάτινη θήκη),
ΤΣΑΝΤΙΡΙ (σκηνή),
ΤΣΑΠΑΤΣΟΥΛΗΣ
(ανοικοκύρευτος-άτσαλος),
ΤΣΑΡΚΑ (επιδρομή-περιπλάνηση),
ΤΣΑΝΤΙΖΩ (εξοργίζω-προσβάλω),
ΤΣΑΧΠΙΝΗΣ(κατεργάρης-πονηρός),
ΤΣΕΠΗ (θυλάκιο),
ΤΣΙΓΚΕΛΙ(αρπάγη-σιδερένιο
άγκιστρο),
ΤΣΙΜΠΟΥΚΙ (καπνοσύριγγα),
ΤΣΙΦΟΥΤΗΣ-ΤΣΙΓΚΟΥΝΗΣ (φιλάργυρος),
ΤΣΙΡΑΚΙ (ακόλουθος),
ΤΣΙΣΑ(ούρα),
ΤΣΙΦΤΗΣ (άψογος-ικανός),
ΤΣΟΥΒΑΛΙ (σακί),
ΤΣΟΥΛΟΥΦΙ (δέσμη μαλλιών),
ΤΖΟΓΛΑΝΙ (νέος)
ΤΣΟΠΑΝΗΣ (βοσκός)
Φι
ΦΑΡΑΣΙ (φτυάρι-σκουπιδολόγος),
ΦΑΡΣΙ (τέλεια-άπταιστα),
ΦΥΝΤΑΝΙ(φυτώριο),
ΦΙΣΤΙΚΙ (πιστάκη),
ΦΥΤΙΛΙ (θρυαλλίδα),
ΦΟΥΚΑΡΑΣ (κακομοίρης-άθλιος),
ΦΟΥΝΤΟΥΚΙ (λεπτοκάρυο-λευτόκαρο),
ΦΡΑΝΤΖΟΛΑ (ψωμί),
ΦΛΙΤΖΑΝΙ (κύπελλο),
Χι
XABOYZA(δεξαμενή νερού),
ΧΑΖΙ (ευχαρίστηση),
ΧΑΛΑΛΙΖΩ (συγχωρώ),
ΧΑΛΙ (άθλιο),
ΧΑΛΙ (τάπητας),
ΧΑΛΚΑΣ (κρίκος),
ΧΑΜΑΛΗΣ(αχθοφόρος),
ΧΑΝΙ (πανδοχείο),
ΧΑΠΙ (καταπότι),
ΧΑΡΑΜΙ (άδικα),
ΧΑΡΜΑΝΗΣ (χασισοπότης),
ΧΑΡΤΖΙΛΙΚΙ (μικρό χρηματικό ποσό),
ΧΑΒΑΣ (μουσικός σκοπός)
ΧΑΦΙΕΣ(καταδότης),
ΧΟΥΖΟΥΡΕΜΑ (ανάπαυση),
ΧΟΥΙ (ιδιοτροπία),
ΧΟΥΝΕΡΙ (πάθημα-εξαπάτηση).
ΧΑΤΙΡΙ (χάρη),
ΧΑΣΑΠΙΚΟ (κρεοπωλείο),
ΧΑΜΠΑΡΙΑ (αγγελία-νέα),
Επιμέλεια: ipaideia
-------------
* Ο Ανδρέας
Κατσιάπης - Γαλανός είναι Πτυχιούχος ΑΕΣ Αθηνών, Πτυχιούχος Θεολογικής Αθηνών,
Δημοσιογράφος.
