Βασίλης Βασιλικός: «Η Ελλάδα δεν είναι αυτή που βλέπουμε στην τηλεόραση». Συνέντευξη στον Ανδρέα Κατσιάπη-Γαλανό (11/4/2009).
.JPG)
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΤΣΙΑΠΗ - ΓΑΛΑΝΟ
ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΕΑ ΤΟΥ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΔΙΟΥ
(2009).
«Η Ελλάδα δεν είναι αυτή
που βλέπουμε στην τηλεόραση».
* ΤΗΝ
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΔΕΝ ΤΗΝ ΕΛΕΓΧΟΥΝ ΟΙ ΚΑΝΑΛΑΡΧΕΣ
ΑΛΛΑ ΟΙ
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ.
* Η ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
ΕΙΝΑΙ Η ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΠΟΝΟΥ.
* ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΝΤΑΙ
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΟΤΙ ΑΠΕΧΟΥΝ.
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΙΝΑΙ
ΟΤΙ ΔΕΝ ΜΑΣ ΘΕΛΟΥΝ, ΔΕΝ «ΠΟΥΛΑΜΕ»!
.JPG)
Είναι ευκαιρία για την Πιερία και τους ανθρώπους της να έρχονται
άνθρωποι του πνεύματος στον τόπο αυτό για να πραγματοποιήσουν μια ομιλία σε
κάποιον χώρο πολιτισμού ή σε ένα βιβλιοπωλείο. Κάτι έχουν να δώσουν σ’ εκείνους
που θέλουν κάτι να πάρουν από το πνεύμα τους.
Είναι όμως ευτύχημα να βλέπει κανείς ανθρώπους τού πνεύματος να
έρχονται ξανά στην Πιερία όχι απλά για να μιλήσουν ξανά, αλλά διότι την
ερωτεύτηκαν, διότι ερωτεύτηκαν τους ανθρώπους της, την ιστορία της, τη φύση
της, τον πολιτισμό της, τον Όλυμπο και τα Πιέρια Όρη, το Δίον ή τις άλλες
ιστορικές περιοχές της.
Και πράγματι είναι ευτύχημα που το Σάββατο 11/4/2009 ήρθε ξανά ο
Βασίλης Βασιλικός στο Δίον, ερωτευμένος, όπως είπε, από τον τόπο αυτό. Οργάνωσε
δύο εκπομπές που θα προβληθούν προσεχώς. Στο περιθώριο αυτών των τηλεοπτικών
παραγωγών, ο δημοσιογράφος Ανδρέας Κατσιάπης - Γαλανός, είχε την ευκαιρία να
συζητήσει με τον συγγραφέα για την πνευματική παραγωγή τής ελληνικής
περιφέρειας. Σ’ αυτή τη συζήτηση ο συγγραφέας μάς έδωσε λίγο απ’ το αίμα τής
ψυχής του.
Δεν μιλήσαμε μόνο για το βιβλίο, μιλήσαμε και για την ελληνική
τηλεόραση. Και σ’ αυτό το θέμα ο Βασίλης Βασιλικός μίλησε «έξω από τα δόντια»,
είπε πικρές αλήθειες, έκανε λόγο για τραγικές καταστάσεις και για χαμένες
γενιές. Μας έκανε κάτι σαν μια ακτινοσκόπηση και μας έδειξε τις παθογένειές
της.
Σαν να είδαμε μια αδιόρατη μελαγχολία στο πρόσωπό του όταν
αναφέρονταν στην εμπορευματοποίηση της τηλεόρασης στην Ελλάδα. Τον είδαμε όμως
και να αισιοδοξεί και να γελά, όταν τον ρωτήσαμε αν η κατάσταση είναι θεραπεύσιμη,
αν δηλαδή θα ‘ρθει η στιγμή που η τηλεόραση θα αρχίσει κάπως να ισορροπεί…
Παρών στη συνέντευξη ήταν και ο Δήμαρχος Δίου, Γρηγόρης Παπαχρήστος.
Τις φωτογραφίες από τη συνέντευξη τις τράβηξε η συνάδελφος Δημοσιογράφος, Μαρία
Βαλσαμίδου.
.JPG)
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ.
Ανδρέας Κατσιάπης - Γαλανός:
Χαιρόμαστε που σας βλέπουμε ξανά εδώ στην Πιερία, εδώ στο Δίον.
Βασίλης Βασιλικός: Κι εγώ
χαίρομαι που σας ξαναβλέπω. Θυμάστε όταν είχα έρθει φέτος στις 30 Ιανουαρίου (2009)
στον Δήμο Δίου, καλεσμένος από τον Δήμαρχο για τη γιορτή των «Τριών Ιεραρχών», τότε
πρέπει να σας πω ότι ερωτεύτηκα αυτόν τον τόπο, και τον Δήμαρχο και τους
ανθρώπους του. Αυτό το μέρος μού μετέδωσε μια «περίεργη» ψυχική ηρεμία.
Ο Δήμαρχος έδωσε τότε και ένα δείπνο προς τιμή μου. Και κάλεσε σ’
εκείνο το δείπνο κάποιους πνευματικούς ανθρώπους από την ευρύτερη περιοχή,
δηλαδή από την Κατερίνη, από το Λιτόχωρο και από αλλού.
Τότε είδα τι πνευματική παραγωγή υπάρχει εδώ, που ομολογώ δεν την
ήξερα, διότι το «κράτος των Αθηνών», όπως το λένε, και μ’ αρέσει πολύ αυτή η
έκφραση, αυτό λοιπόν το «κράτος των Αθηνών» δεν ασχολείται με την ελληνική
περιφέρεια. Ασχολούνται με το να ενδο-αυτοκαταναλώνονται.
Σκέφτηκα, λοιπόν, ότι αξίζει τον κόπο να ‘ρθούμε εδώ με το συνεργείο
τής εκπομπής «Άξιον Εστί» και να «γυρίσουμε» δύο εκπομπές. Μία εκπομπή για το
Δίον, για τη λαογραφία του, για τα αρχαιολογικά του, για τον Όλυμπο. Και μία
εκπομπή με συγγραφείς τής Πιερίας.
Α.Κ.-Γ.: Κύριε Βασιλικέ, θα
ήθελα να σας ρωτήσω, γιατί αυτή η ωραία εκπομπή σας είναι μετά τα μεσάνυχτα;
Δεν θα μπορούσε να προβάλλεται πιο νωρίς;
Β.Β.: Για την ώρα τής
εκπομπής, είναι η επιλογή τού σταθμού. Ανεβαίνει η θεαματικότητα της ΕΤ-3.
Ευχαριστούμε όμως την ΕΤ-3, διότι είναι ο μόνος σταθμός που μας θέλει.
Α.Κ.-Γ.: Ποιος είναι ο στόχος
αυτής της εκπομπής;
Β.Β.: Είναι 15 χρόνια
αυτή η εκπομπή. Μέσα απ’ αυτή την εκπομπή προσπαθούμε να παρουσιαστούν
συγγραφείς που δεν ανήκουν σε κυκλώματα, που δεν είναι δικτυωμένοι, που δεν
είναι δημοσιοσχεσίτες, που δεν ζουν στην Αθήνα… Και όλα αυτά νομίζω ότι τα
πετυχαίνουμε στο μέτρο τού δυνατού.
Α.Κ.-Γ.: Είναι χαρά μας που
σας έχουμε ξανά κοντά μας. Είναι χαρά μας, διότι δεν έχουμε και πάρα πολλούς
μεγάλους ανθρώπους τού πνεύματος που να έρχονται εδώ στον τόπο μας. Κάποιοι από
αυτούς έρχονται, μιλούν σε περιορισμένο κοινό. Νομίζω, όμως ότι η παρουσία σας
εδώ ανεβάζει και το επίπεδό μας.
Β.Β.: Ε, όχι, τώρα,
εντάξει. Αυτά είναι κομπλιμέντα…
Α.Κ.-Γ.: Δεν είναι
κομπλιμέντα. Σας λέω αυτό που αισθάνομαι.
Β.Β.: Εγώ πιστεύω ότι
υπάρχει επίπεδο που δεν το ξέρει ο υπόλοιπος κόσμος. Υπάρχει επίπεδο και στην
Πιερία αλλά και σε άλλες περιοχές.
Η Ελλάδα δεν είναι αυτή που διαβάζουμε στις εφημερίδες, δεν είναι
αυτή που βλέπουμε στην τηλεόραση. Εγώ όταν ήρθα στις εκδηλώσεις των Τριών
Ιεραρχών στο Δίον και υπέγραψα βιβλία που χάρισε ο Δήμος στον κόσμο, έβλεπα
αυτές τις καθαρές φυσιογνωμίες των εφήβων, των κοριτσιών και των αγοριών… Ε,
αυτό δεν το βλέπεις σε μια «μολυσμένη» πόλη, όπως είναι η Αθήνα.
Εκεί ζούμε μεσ’ τη μόλυνση, μεσ’ την ταραχή… Δεν μπορείς να πας από
το ένα μέρος στο άλλο, δεν μπορείς να δεις φίλους, στην Αθήνα. Δεν μπορείς να
δεις ουρανό, δεν μπορείς να συναντηθείς με τους ανθρώπους.
Α.Κ.-Γ.: Σ’ αυτό που λέγατε
προηγουμένως ότι εδώ στην ελληνική περιφέρεια υπάρχει πνευματικό επίπεδο.
Είναι, άραγε, και θέμα τοπικών ηγετών;
Β.Β.: Κοιτάξτε, ένας
φωτισμένος Δήμαρχος δίνει πάντοτε και ένα άλλο πνευματικό χρώμα στην περιοχή
του, όπως είναι εδώ στο Δίον. Το θέμα, όμως, δεν είναι αυτό. Το θέμα είναι ότι
ζούμε μια τηλεοπτική δικτατορία. Η παραμόρφωση που γίνεται βασικά από τα
ιδιωτικά κανάλια, αυτό καταλαβαίνεις ότι αλλάζει τα δεδομένα.
Και επειδή έχω σπουδάσει τηλεόραση στην Αμερική και επειδή ήμουν για
τέσσερα χρόνια αναπληρωτής γενικός διευθυντής τής ΕΡΤ, υπεύθυνος για το
πρόγραμμα, ξέρω πολύ καλά τι λέω για το θέμα τής τηλεόρασης.
Α.Κ.-Γ.: Μήπως αυτά
συμβαίνουν, επειδή η ιδιωτική τηλεόραση στην Ελλάδα είναι εδώ και 20 χρόνια
μόνο, είναι δηλαδή, σε σχέση με την Ευρώπη, μια ιδιωτική τηλεόραση σχετικά
καινούργια…
Β.Β.: Δεν είναι καθόλου
καινούργια η ιδιωτική τηλεόραση. Η τηλεόραση δεν είναι το πρόγραμμά της αλλά οι
διαφημίσεις της. Την τηλεόραση δεν την ελέγχουν οι καναλάρχες, την ελέγχουν οι
διαφημιστές. Βάσει των διαφημίσεων γίνονται τα προγράμματα.
Σου λένε: «Θα σου δώσω διαφήμιση, εάν βάλεις κάτι το οποίο να αρέσει
στην κυρά Κατίνα, διότι εγώ θέλω να της πουλήσω απορρυπαντικά». Κατάλαβες; Οπότε,
εκεί είναι το πρόβλημα το μεγάλο. Δηλαδή, η ιδιωτική τηλεόραση δεν ήρθε για να
εκπέμψει με δεοντολογία, ήρθε αυθαίρετα.
Α.Κ.-Γ.: Μπορεί να επέλθει
ισορροπία, κάποια στιγμή; Τι λέτε;
Β.Β.: Θα επέλθει δια της
αλληλοεξόντωσης εντός τής τηλεοράσεως! (και ξεκαρδίζεται στα γέλια).
Α.Κ.-Γ.: Μπορεί αυτός ο λαός
να θέλει κάτι άλλο;
Β.Β.: Ναι, αλλά χάθηκαν
ήδη δυο γενιές. Δυο επταετίες, τρεις, έχουν καταστραφεί από την τηλεόραση. Όταν
ακούς: «Τι θέλεις να γίνεις παιδί μου, όταν μεγαλώσεις και σπουδάσεις», και η
απάντηση είναι ότι θέλει να γίνει τραγουδιστής ή τραγουδίστρια ή
ποδοσφαιριστής, ε, τότε χάθηκε το «παιχνίδι».
Είδες εσύ κανέναν σοβαρό άνθρωπο να καλούν σε εκπομπές; Κάποιοι
δημοσιογράφοι λένε: «Κι εσείς οι διανοούμενοι απέχετε»… Η απάντηση είναι ότι
δεν απέχουμε κύριοι. Δεν μας θέλουν…! Δεν …«πουλάμε»! Το να βγούμε εμείς σε μια
εκπομπή, αυτοί θα χάσουν ποσοστά τηλεθέασης. Ενώ το να βγει στην τηλεόραση ένας
λ.χ. τραγουδιστής ή ένα πρόσωπο της επικαιρότητας κλπ, αυτό «πουλάει».
Και βέβαια, η τηλεόραση είναι η εκμετάλλευση του ανθρώπινου πόνου.
Δεν σέβονται τίποτα. Η άλλη μπορεί να χάνει το παιδί της και (κάποιοι
δημοσιογράφοι) να τη ρωτάνε: «Πώς νιώθετε» ή «αν θα κάνετε άλλο παιδί»! Δηλαδή,
μιλάμε για πράγματα τραγικά.
Εγώ (ήμουν εκείνος που) είχα προτείνει στον Ανδρέα Παπανδρέου (1985)
να φέρουμε την ιδιωτική τηλεόραση, διότι (του είχα πει ότι) η ιδιωτική
τηλεόραση θα ‘ρθει, θέλει δεν θέλει. Δεν μπορείς να το σταματήσεις αυτό, όμως
μπορείς να το προελέγξεις. Δηλαδή, να κάνεις έναν κώδικα (δεοντολογίας) και να
πεις στον ενδιαφερόμενο που θέλει να κάνει τηλεόραση ότι «θα σου δώσω τη
συχνότητα, αν υπακούς σε έναν συγκεκριμένο κώδικα δεοντολογίας».
Εάν υπήρχε η δεοντολογία, θα περιόριζε την ασυδοσία. Δυστυχώς, δεν
εισακούστηκα. Και σηκώθηκα κι έφυγα.
Α.Κ.-Γ.: Μήπως και η περίοδος
που ήρθε η ιδιωτική τηλεόραση (1989) ήταν μια περίοδος ταραγμένη πολιτικά…
Β.Β.: Ναι, αλλά αν η
ιδιωτική τηλεόραση ερχόταν το 1985, θα ήταν διαφορετικά πράγματα…
Α.Κ.-Γ.: Επειδή στο εξωτερικό
λέγεται ότι υπάρχει μια μεγαλύτερη ισορροπία, ότι είναι ισορροπημένη η ιδιωτική
τηλεόραση, ότι υπάρχει ένα κάποιο μέτρο στην τηλεόραση. Εσείς που ζήσατε και
στο εξωτερικό, ποια είναι η άποψή σας; Μήπως είναι και θέμα λαού;
Β.Β.: Είναι και θέμα
πολιτιστικής παράδοσης.
Α.Κ.-Γ.: Δηλαδή, υπονοείτε ότι
όταν εμείς οι Έλληνες ήμασταν σκλαβωμένοι στους Τούρκους, οι άλλοι Ευρωπαίοι
είχαν προοδεύσει σε ορισμένα ζητήματα. Και έχουν πλέον μια παράδοση…
Β.Β.: Ναι, αυτό είναι.
Πράγματι, αυτό που λέτε είναι σωστό. Δηλαδή αυτό το ξέφρενο δεν υπάρχει στο
εξωτερικό. Και ξέρετε ποια είναι η πιο συντηρητική χώρα; Είναι οι Ηνωμένες
Πολιτείες τής Αμερικής. Βυζί δεν έχει εμφανιστεί στη δική τους τηλεόραση, εκτός
βέβαια από τα συνδρομητικά κανάλια όπου εκεί η αμερικανική πολιτεία δεν μπορεί
να παρέμβει, επειδή δεν είναι δημόσιο θέαμα. Ο άλλος πληρώνει για να δει…
Όποιος θέλει το παίρνει. Κατάλαβες;
Α.Κ.-Γ.: Πριν από 40 περίπου
χρόνια (περίπου το 1970) δεν υπήρχε τηλεόραση στην Ελλάδα. Και πριν από πολλά
χρόνια δεν υπήρχε ούτε ραδιόφωνο. Ο κόσμος είχε το βιβλίο και διάβαζε. Τώρα, με
την άνθηση της τηλεόρασης, έχει υποχωρήσει το ανάγνωσμα των βιβλίων;
Β.Β.: Σαφώς υποχώρησε.
Διότι τα σίριαλ τι είναι; Τα σίριαλ είναι μυθιστορήματα σε συνέχειες. Τον 19ο
αιώνα, όταν τα σίριαλ ήταν τα μυθιστορήματα (σε βιβλία), μας προέκυψαν οι
κολοσσιαίοι συγγραφείς, όπως ο Μπαλζάκ, ο Ντίκενς, ο Ντοστογιέφσκι κ.ά. Αυτοί
γράφανε τα μυθιστορήματα και πηγαίνανε μέρα με τη μέρα. Από την τηλεόραση δεν
νομίζω να προέκυψε κανένας Μπαλζάκ (ξεκαρδίζεται στα γέλια), κανένας
Ντοστογιέφσκι.
Τι είναι τα σίριαλ; Είναι η ανάγκη τού κόσμου για μύθο. Το θέλει ο
«ανθρώπινος οργανισμός», το θέλει ο άνθρωπος, το ζητάει. Υποκαταστάθηκε το ένα
(μυθιστόρημα) με το άλλο (σίριαλ)…
Α.Κ.-Γ.: Νομίζω ότι φτάσαμε
στο τέλος αυτής της συζήτησης. Θα ήθελα λοιπόν να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ.
Β.Β.: Κι εγώ.
Α.Κ.-Γ.: Να ‘στε καλά και να
μας ξανάρθετε.
Β.Β.: Αυτό είναι το μόνο σίγουρο.
.
Πώς σας φάνηκε αυτή η συνέντευξη; Γράψτε τα σχόλιά σας στην ανάρτησή μας, στο facebook:
https://www.facebook.com/profile/100009657090926/search/?q=%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B7%CF%82%20%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82%20
.JPG)
